جالب ترین آداب و رسوم شب یلدا در نقاط مختلف ایران + متن تبریک یلدا
شب یلدا یا شب چله یکی از جشن‌های ایرانیان باستان بوده که نیاکان ما آخرین شب پاییز را با آداب و رسوم خاصی جشن می‌گرفتند. این جشن ایرانی از هزاران سال پیش تا به امروز باقی‌مانده و هرساله ایرانی‌ها طولانی‌ترین شب سال را دورهم جمع می‌شوند و جشن می‌گیرند. آداب و رسوم شب یلدا از گذشته تا امروز تفاوت چندانی نداشته ولی قاطعانه می‌توان گفت، در شب یلدا ایران باستان خبری از تجملات نبوده و مردم با ساده‌ترین امکانات شب چله را در فضای گرم و صمیمی خانواده جشن می‌گرفتند و به استقبال زمستان می‌رفتند.
معمولاً آداب و رسوم شب یلدا در نقاط مختلف ایران یکسان است، اما در برخی از شهر تفاوت جزئی دارد؛ دیجی چارتر در این مطلب قصد دارد آداب و رسوم شب یلدا را در دیگر شهرهای ایران بررسی کند.
تاریخچه شب یلدا
شب یلدا که درگذشته آن را شب چله می‌نامند از آیین بسیار قدیمی ایرانیان است که قدمت دقیق آن مشخص نیست؛ اما باستان شناسان بر اساس نقوش ظروف سفالی و کتیبه‌ها براین باورند که آیین شب چله، به هفت هزار سال و 500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد.
شب یلدا در دوران حکومت داریوش یکم در تقویم رسمی ایرانیان باستان ثبت‌شده است و این تقویم از گاه‌شماری بابلی‌ها و مصرها بوده است.
محبوب‌ترین آداب و رسوم شب یلدا
از متداول‌ترین رسومات شب یلدا در ایران دورهم جمع شدن در خانه بزرگ‌ترها مانند پدربزرگ و مادربزرگ‌ها است که مادربزرگ با پختن شام محلی از فرزندان خود پذیرایی می‌کند.
از خوشمزه‌ترین بخش شب یلدا می‌توان به چیدن سفره تنقلات اشاره کرد، این سفره شامل نخودچی و کشمش، لبوی داغ، هندوانه انار، آجیل و... میباشد.
فال‌گیری، شاهنامه‌خوانی، حافظ خوانی و تعریف خاطرات توسط پدربزرگ و بزرگ‌ترهای فامیل، از آداب قدیمی به‌جامانده از شب یلدا است.
شب یلدا در کرمانشاه
مردمان کرمانشاه ارزش زیادی برای شب یلدا قائل هستند از همین رو آخرین شب پاییزی را در کنار خانواده و دوستان جشن می‌گیرند. در سفره‌های شب یلدایی کرمانشاه میوه‌های انار، هندوانه، سیب سرخ و لیمو زرد دیده می‌شود همچنین سوغات خوشمزه کرمانشاه مثل نان‌پنجره‌ای، نان کاک، نان برنجی، راحت‌الحلقوم از تنقلات ثابت در سفره شب یلدا هستند.
در این شب معمولاً بزرگ‌ترها قصه‌های رستم و سهراب، شیرین و فرهاد و حسین کرد شبستری را برای خانواده بازگو می‌کنند، خواندن شعرهای محلی در بین مردمان کرمانشاه رواج دارد.
شب یلدا در کردستان
در گویش کردی شب یلدا را "شه وی چله" می‌گویند؛ یکی از آداب و رسوم شب یلدا در کردستان، علاوه بر آجیل و تنقلات این است که میزبان با نان سنگک و دلمه‌های خوشمزه از مهمانان خود پذیرایی می‌کند.
آداب و رسوم شب یلدا در همدان
در همدان مانند دیگر نقاط کشور در شب یلدا افراد در خانه بزرگ‌تر جمع می‌شوند و با خوراکی‌های متنوع این شب را جشن می‌گیرند؛ اما یکی از آیین سنتی همدان در شب یلدا فال سوزن است و بزرگ‌ترها سعی می‌کنند آداب فال سوزن را نسل به نسل به فرزندان خود یاد دهند.
در این آیین یک‌تکه پارچه نبریده و آب‌ندیده را به دست دختربچه می‌دهند، دختربچه روی پارچه سوزن میزند و در همین حین زنان میان‌سال شعرهای قدیمی را زمزمه می‌کنند، افرادی که در مجلس حضور دارند پیش از شعرخوانی با هر بار سوزن زدن، در دل آرزو می‌کنند و در آخر شعر خوانده‌شده را پاسخی برای آرزوی خود می‌دانند.
شب یلدا در خراسان جنوبی
کف زدن یکی از آداب و رسوم شب چله در خراسان جنوبی است، درواقع این مراسم مراحل ساخت یک شیرینی بسیار خوشمزه و مقوی است.
مراسم کف زدن بدین‌صورت است که ابتدا ریشه گیاهی به نام چوبک که به آن بیخ گفته می‌شود را در آب خیس می‌کنند و سپس آن را چندین بار می‌جوشانند و در ظرف مخصوصی به اسم تغار می‌ریزند، مردهای جوان خانواده با چوب‌های نازک درخت انار آن را آن‌قدر هم می‌زنند تا کف کند در نظر داشته باشید این مراسم در هوای سرد انجام می‌شود، در آخر این مایع به‌دست‌آمده را با شیره انگور یا شکر شیرین شده و با اضافه کردن مغزیجات مثل گردو و پسته یک شیرینی خوشمزه درست می‌کنند.
شب یلدا در قزوین
در قزوین شب یلدا را شب چره می‌گویند؛ قزوینی‌ها بلندترین شب سال را به خانه بزرگ‌ترهای فامیل روند و همراه خود تنقلاتی مثل میوه خشک و میوه‌های قرمزرنگ با خود می‌برند همچنین در قزوین شام شب یلدا معمولاً سبزی‌پلو با ماهی‌دودی است.
زنان قدیمی قزوین براین باورند اگر در شب یلدا ننه سرما گریه کند باران می‌بارد، اگر از لحافت پنبه بیرون بریزد برف خواهد آمد و اگر مرواریدهای گردنبند ننه سرما پاره شود، در شب یلدا تگرگ می‌آید.
فرهنگ به‌جامانده شب یلدا هرساله در تمامی نقاط کشور باشکوه برگزار می‌شود، اما جالب است بدانید این آیین قدیمی در دیگر کشورها به نام انقلاب زمستانی، جشن گرفته می‌شود. از کشورهایی که شب یلدا را به نام‌های مختلف جشن می‌گیرند، می‌توان به پاکستان، افغانستان، تاجیکستان، ژاپن، آفریقا و... اشاره کرد.
متن تبریک شب یلدا
میان همهمه برگ‌های خشک پاییز فقط تو ماندی که هنوز از بهار لبریزی
روزهای آخر پاییزت پر از خش‌خش آرزوهای قشنگ!
پیشاپیش یلدا مبارک
-------------------------------------------------------------------------------------
هندوانه رؤیاهایتان شیرین
انار موفقیت‌هایتان پر دانه
پسته خاطراتتان خندان
قصه زندگی‌تان خوش و عمرتان چون یلدا بلند باد
شب یلدا مبارک
-------------------------------------------------------------------------------------
عمرتون صد شب یلدا
دلتون قدر یه دنیا
توی این شبهای سرما
یادتون همیشه با ما
دل خوش باشه نصیبت
غم بمونه واسه فردا
-------------------------------------------------------------------------------------
روی گل شما به سرخی انار
شب شما به شیرینی هندوانه
خندتون مانند پسته
و عمرتون به بلندی یلدا
شب یلدا مبارک
-------------------------------------------------------------------------------------
بیا ای دل کمی وارونه گردیم
برای هم بیا دیوونه گردیم
شب یلدا شده نزدیک ای دوست
برای هم بیا هندونه گردیم
شب یلدا مبارک
آخرین مطالب:
راهنمای بازدید و رفتن به بهترین بازارهای تبریز + تصاویر زیبای 1401
راهنمای بازدید از آرامگاه ابوعلی سینا + تصاویر 1401
معرفی بهترین پیست های اسکی تهران
